زمانی که نام سفر به میان می‌آید به صورت معمول اکثر ما به جزیره کیش فکر می‌کنیم چرا که در این جزیره می‌توانید روزهای بسیار خوبی را بگذرانید. علاوه بر تفریحات بی‌نظیر، دیدن مناطق تاریخی جزیره کیش نیز می‌تواند جذابیت‌های خاص خود را داشته باشد. خانه مردم شناسی بومیان کیش یکی از همان آثار تاریخی است که به شما کمک می‌کند تا بتوانید با گذشته و آداب و رسوم جزیره آشنا شوید.
در این خانه بخش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام کاربرد خاص خود را دارد. در این مطلب تصمیم داریم تا در رابطه با خانه مردم شناسی بومیان کیش صحبت کرده و شما را با قسمتی از تاریخ این جزیره دوست داشتنی آشنا نماییم.
آشنایی با تاریخچه خانه مردم شناسی بومیان کیش
یکی از موضوعاتی که باعث جذابیت بیش از اندازه خانه مردم شناسی بومیان کیش شده است، قدمت 200 ساله آن می‌باشد. باید این را بدانید که این خانه به عنوان موزه شناخته شده و برخی آن را با نام خانه بومیان کیش یا موزه مردم شناسی نیز می‌شناسند. همچنین بازدید از این بافت می‌توان به عنوان یکی از تفریحات رایگان در کیش دانست.
این موزه در محله سفین که یکی از محله‌های قدیمی و سنتی جزیره محسوب می‌شود واقع شده است. مالک خانه مردم شناسی بومیان کیش حاج عبدالله بن شاهین یکی از معروف‌ترین تجار در جزیره بود. این تاجر بزرگ‌ترین لنج بادبانی جزیره را داشت و این خانه را از اجدادش به ارث برده بود.
حرفه اصلی این تاجر بزرگ گلافی و نجاری برای لنج بود و مهارت بسیار زیادی در لنج سازی نیز داشت. علاوه بر این موارد، در کار تجارت مروارید نیز وارد شده بود.
نهایتا خانه حاج عبدالله بن شاهین توسط سازمان گردشگری جزیره کیش به یکی از جاذبه‌های تاریخی تبدیل شد تا مسافرینی که با روش‌های مختلف به جزیره سفر می‌کنند، علاوه بر استفاده از تفریحات، با تاریخ و آداب و رسوم سنتی کیش نیز آشنا شوند.
معمولا افرادی که با تورهای مختلف به این جزیره سفر می‌کنند آفرهایی مانند بازدید از این بخش از جزیره را در روی تورهای ارزان کیش از مشهد قرار می‌دهند. دیدن خانه مردم شناسی بومیان کیش به قدری جالب است که حتما آن را در برنامه این چند روز قرار داده و سری به تاریخ گذشتگان کیش خواهند زد.
معرفی بخش‌های مختلف خانه مردم شناسی بومیان کیش
زیربنای خانه مردم شناسی بومیان کیش به صورت کلی 1200 متر بوده و از 15 اتاق به همراه دو حیاط، چاه آب، انبار و … تشکیل شده است. هدف از این موزه نشان دادن مهمان نوازی و خونگرمی مردم و بومیان جزیره کیش می‌باشد. برخی از این بخش ها را در بافت روستا باغو کیش می‌توان مشاهده کرد.
در ادامه تمامی قسمتها را به شما معرفی خواهیم کرد:
چندول (انبار خرما)
بیشتر از 600 سال است که شیره‌گیری خرما به عنوان یکی از حرفه‌های تخصصی در جزیره کیش شناخته شده و همچنین باید بدانید که از همان ابتدا مردم بومی از چندول برای این کار استفاده می‌کردند.
چندول یکی از بخش‌های ثابت در هر خانه بوده و معمولا در تمامی منازل کسی بوده که به صورت تخصصی شیره خرما را گرفته و بفروشد یا برای مصرف شخصی آن را تولید کند. نکته دیگری که باید بیان کنیم این است که این فرآیند کاملا طبیعی است.
شیره خرما یکی از معروف‌ترین و همچنین دوست داشتنی‌ترین سوغاتی‌های جزیره محسوب می‌شود. در نتیجه از این ماده مغزی و مفید می‌توان به عنوان سوغاتی برای نزدیکانتان استفاده کرد.
مصیف (اتاق تابستانی)
یکی از جالت‌ترین اتاق‌ها در خانه مردم شناسی بومیان کیش، مصیف می‌باشد. می‌دانید که آب و هوای جزیره کیش بسیار گرم بوده و در فصل تابستان تقریبا غیر قابل تحمل خواهد شد. طبیعتا در گذشته هیچ سیستم سرمایشی مانند کولر وجود نداشت ولی بومیان جزیره راهی برای دور ماندن از گرما داشتند.
این راه، ساختن مصیف یا اتاق تابستانی است. این اتاق به شکلی ساخته شده که نه تنها هیچ گرمایی نمی‌تواند به آن ورود کند بلکه هوا به خوبی در آن جریان پیدا کرد و فضایی خنک را به وجود می‌آورد. این به دلیل بادگیرها و پنجره‌های این اتاق می‌باشد.
این اتاق پشت به آفتاب ساخته شده و دارای ارتفاع 1.5 متر می‌باشد تا گرما از زمین به دلخل اتاق نفوذ نکند.
اتاق زمستانی
همانطور که در فصل تابستان نیاز به اتاقی برای دور ماندن از گرما وجود دارد، در فصل زمستان نیز باید از سرما دور باشیم. به همین دلیل سراغ اتاق زمستانی در خانه مردم شناسی بومیان کیش می‌رویم.
سبک معماری این اتاق متفاوت بوده و به صورتی است که دقیقا مقابل نور خورشید ساخته شده تا بتواند گرمای آن را جذب نماید. هیچ پنجره و بادگیری در این اتاق وجود نداشته و همین موضوعی است که باعث عدم نفوذ هوای سرد به اتاق می‌شود.
علاوه بر این موارد یک حمام نیز در آن وجود دارد. در اتاق زمستانی که در خانه مردم شناسی بومیان کیش وجود دارد، تعدادی از ابزار مردمان بومی جزیره که 80 سال پیش از آن‌ها استفاده می‌کردند نیز وجود دارند.
مطبخ
نام مطبخ برای همه ما آشناست. این در واقع نام عربی آشپزخانه می‌باشد. مطبخ خانه مردم شناسی بومیان کیش در حیاط واقع شده است. دریچه‌هایی نیز برای خارج شدن دود تنور و یا هر بویی در نآن ایجاد شده است.
انواع غذاهای سنتی و نان محلی در مطبخ خانه‌های قدیمی بومیان جزیره پخت می‌شد. همچنین شما می‌توانید لوازم قدیمی آشپزخانه که برای پخت غذا از آن‌ها استفاده می‌کردند را نیز مشاهده کنید.
بیت العود
این اتاقی است که در خانه مردم شناسی بومیان کیش وجود داشته و به عنوان اتاق خواب صاحب خانه شناخته می‌شود. در این اتاق و سایر اتاق‌های این خانه حمام نیز وجود دارد.
تمامی وسایلی که در گذشته در بیت العود وجود داشته، به همان صورت امروزه برای بازدید عموم قرار داده شده است. شما می‌توانید یک تخت دو نفره با قدمت بیش از 80 سال به همراه یک تلوزیون و رادیو قدیمی و ظروف دکوری را در این اتاق مشاهده کنید. یکی از زیبایی‌های بیت العود، آینه کاریهایی است که در اتاق استفاده شده است.
بیت القهود
این اتاقی است که مختص مهمانان خانم ساخته شده است. قسمت مخصوص تهیه چای و قهوه نیز در این اتاق قرار دارد.
الفرشه
الفرشه مخصوص عروس و داماد نو بوده و اصطلاحا به عنوان حجله کارایی دارد. در این اتاق می‌توانید با آداب و رسوم مردم کیش در رابطه با ازدواج آشنا شوید.
سوالات متداول
- آدرس خانه بومیان جزیره مرجانی کجاست؟
خانه بومیان جزیره مرجانی در جزیره کیش، محله سفین، بعد از بازار ماهی، روبه‌روی اسکله صیادی واقع شده است.
- بخش های مختلف خانه بومیان کیش چیست؟
مهم ترین بخش های خانه بومیان کیش شامل اتاق مهمانان مرد، اتاق مهمانان زن، اتاق تابستانی، اتاق خواب، آشپزخانه، مکتب خانه و اتاق قهوه می باشد.
- ساعات بازدید از خانه بومیان جزیره مرجانی کیش چه موقع است؟
همه روزه از ساعت 16 الی 21
4- صاحب اصلی خانه بومیان کیش چه کسی بوده است؟
مرحوم حاج عبدالله بن شاهین یکی از تجار معروف جزیره کیش، صاحب اصلی خانه بومیان جزیره مرجانی بوده است که سپس با هدف غنی سازی فرهنگ مردم بومی این جزیره، رضایت خود را برای تبدیل خانه به موزه، اعلام نمود.