اهواز مرکز استان خوزستان است و یکی از کلان شهرهای ایران به‌شمار می‌رود. شهر اهواز از شمال با استان لرستان، از شرق با استان کهگیلویه و بویر احمد، از جنوب با خلیج فارس و از غرب با کشور عراق همسایگی دارد.
این شهر نفت‌خیز در کشور اهمیت ویژه‌ای دارد و در آن کارخانه‌ها و تاسیسات صنعتی زیادی بنا شده است. این شهر جاذبه‌های طبیعی، بناهای تاریخی، مراکز تفریحی و تجاری زیادی دارد. به‌همین علت سالانه گردشگران زیادی به آن سفر می‌کنند.
اهواز جزو شهرهای گرم و خشک ایران است و در بعضی روزهای تابستانی دمای آن به 50 درجه بالای صفر می‌رسد. به‌همین دلیل بهتر است در روزهای سرد سال به آن سفر کنید. بسیاری از افراد به آشنایی با گذشته این شهر دوست‌داشتنی علاقه خاصی دارند. همچنین اهوازی‌ها به دلیل همسایگی با خلیج فارس، جزیره کیش را مقصدی مناسب برای سفر و تفریح می‌دانند. از این رو با استفاده از انواع تور کیش از اهواز به این جزیره زیبا رفته و اوقات خوشی را برای خود رقم می‌زنند.
پس در ادامه مطلب می‌خواهیم به بررسی تاریخچه اهواز بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتها همراه ما باشید.
تاریخچه شهر اهواز
تاسیس این شهر به دوره‌های مختلفی نسبت داده شده است. برخی مورخان تاسیس اهواز را به ابتدای دوره ساسانیان نسبت می‌دهند و معتقدند که بنیان‌گذار آن اردشیر بابکان است.
عده‌ای دیگر نیز آن را به‌عنوان یکی از شهرهای دوره ایلامی می‌شناسند و اظهار کرده‌اند که تنها اردشیر بابکان آن را بازسازی کرده است.
در دوران باستان این شهر با نام اوکسین شناخته می‌شد. از نظر عده‌ای از محققان «اوکسی» و «اوکسیان» معادل یونانی کلمات «اووج» و «خوز» هستند. خوزی‌ها گروهی از افراد بودند که در گذشته در سرزمین خوزستان کنونی زندگی می‌کردند.
شهر اهواز در دوره ایلامیان با نام «تاریانا» شناخته می‌شد. جالب است بدانید که این شهر در طول تاریخ نام‌های مختلف داشته است که از بین آن‌ها می‌توان به شهررام، یارام، شهر هرمزاردشیر، هوزمسیر، هرمشیر، هومشیر، هوجستان واجار، اخواز، سوق‌الاهواز، خزعلیه و ناصریه اشاره کرد.
حمزه اصفهانی درباره این شهر نوشته است که «هرمز اردشیر» نام دو شهر است و مربوط به نام بنیان‌گذار شهر یعنی اردشیر و نام خدایان یعنی هرمز می‌شود.
در بخشی از این شهر بزرگان و اشراف و در بخشی دیگر بازاریان سکونت داشته‌اند که به‌ترتیب با نام‌های هوجستان و هرمشیر شناخته می‌شد. در زمان حمله اعراب شهر بزرگان ویران شد و تنها قسمتی که بازاریان سکونت داشتند باقی ماند.
با توجه به اطلاعات و آثار باقیمانده از قرون نخستین دوره اسلامی، اهواز جزو بزرگ‌ترین و آبادترین شهرهای استان خوزستان به‌شمار می‌رفت. طبق نوشته یکی از مورخان قرن سوم هجری قمری به نام همدانی در آن زمان حدود 50 هزار خانواده مذهبی در این شهر سکونت داشتند از این رو اعتقادات و مذهب از گذشته تا به امروز در بین خانواده‌های اهوازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تور مشهد از اهواز گزینه‌ای مناسب برای آن دسته عزیزانی است که قصد سفر به شهر مذهبی مشهد و زیارت حرم امام هشتم را دارند.
شهر اهواز در گذشته توسط رودی به نام «شاهجرد» به دو محله شرقی و غربی تقسیم می‌شد. محله شرقی به مدینه و محله غربی به جزیره شهرت داشت. وسعت محله مدینه بیشتر بود و در آن مسجد جامع شهر و بازاری بزرگ قرار داشت.
اهواز یکی از پررونق‌ترین شهرهای ایران به‌شمار می‌رفت، اما در قرن‌های سوم تا پنجم قمری درگیری‌ها و حوادث زیادی مثل حملات زنگیان، صفاریان و دیلمیان در استان خوزستان رخ داد.
در این دوران شهر اهواز بسیار ناامن شده بود و روز به روز از جمعیت آن کاسته می‌شد، به‌همین علت مرکزیت استان خوزستان حدود هشتصد سال به شهر شوشتر انتقال پیدا کرد.
جالب است بدانید که طبق نوشته‌های مورخان تا سال 1303 هجری شمسی به‌دلایلی مثل بیماری‌های طاعون، شکسته شدن سد اهواز و زلزله‌های متعدد مردم زیادی از این شهر مهاجرت می‌کردند تا جایی که به مرور اهواز تبدیل به روستایی کوچک شد.
این شهر در گذشته همواره مرکز قتل عام و ستمگری‌ها بوده است. یکی دیگر از دلایل کاسته شدن جمعیت شهر قیام بردگان آفریقایی بود که در سال 256 هجری قمری (زمان خلافت مهتدی عباسی) وارد این شهر شدند. در نهایت شهر اهواز در دوره صفاریان توسط شخصی به نام یعقوب لیث از زنگیان باز پس گرفته شد.
دوران آل زیار و آل بویه
در دوره آل زیار مردآویج که فرمانده سپاه سلسله آل زیار بود پس از به‌تصرف در آوردن مناطق طبرستان، همدان، قم، کاشان و اصفهان موفق به تسخیر این شهر شد.
حاکمان آل‌بویه توجه زیادی به رونق و آبادی سرزمین‌های تحت سلطه خود داشتند. در این دوران شهر اهواز مورد توجه قرار گرفت و پل قدیمی هندوان که روی رودخانه کارون قرار داشت و تنها مسجد شهر به‌زیبایی بازسازی شدند. در این دوران شهر اهواز از نظر اقتصادی و تجاری پیشرفت چشمگیری کرد.
دوره مغولان
در سال 616 هجری قمری مغول‌ها به ایران حمله کردند. چهل سال بعد خوزستان توسط جانشینان چنگیز مغول فتح شد اما به‌علت ویرانی که از قرن پنجم هجری در اهواز باقی مانده بود تا 8 سال نقش موثری در مسائل سیاسی و اجتماعی نداشت.
دوره قاجاریه
در اوایل دوره قاجاریه و در زمان حکومت آقا محمدخان خوزستان به چند بخش مثل شوشتر، بهبهان، دزفول و قبایل عرب تقسیم شد که هر یک حاکمی مستقل داشتند. پس روی کار آمدن فتحعلی شاه خوزستان به دو بخش تقسیم شد.
بخش شمال و غرب شامل شوشتر، دزفول و هویزه جزو کرمانشاهان محسوب می‌شد و بخش‌های جنوب و شرق که شامل رامهرمز، فلاحیه و هندیجان بودند، جزو فارس به‌شمار می‌رفتند.
بعد از وقوع جنگ جهانی اول با این‌که ایران اعلام بی‌طرفی کرده بود، ارتش‌های انگلیس و روسیه کشور را از شمال و جنوب اشغال کردند و کشتی‌های انگلیس در کارون لنگر انداختند.
در سال 1293 شهرهای آبادان، خرمشهر و اهواز اشغال شدند و انگلیسی‌ها در منطقه امانیه فعلی اردوگاه نظامی بر پا کردند. در واقع این قسمت بخشی از تاریخچه امانیه اهواز به‌شمار می‌رود.
در دی ماه 1293 هجری شمسی دو گردان ارتش عثمانی در راستای کمک به عشایر خوزستان در نزدیکی غرب اهواز مستقر شدند. در اواخر همین سال جنگ با حرکت ارتش انگلیس و طرفداران شیخ خزعل به سمت منطقه غرب آغاز شد.
نیروهای عثمانی دستور عقب‌نشینی از طرف فرماندهی کل دریافت کردند و از طرفی به این نیروها در جبهه‌ای دیگر نیاز داشتند. این نیروها اهواز را در فروردین سال 1294 هجری شمسی ترک کردند.
عشایر نیز به‌دلیل نداشتن سلاح‌های جنگی کافی و رهبری ناکارآمد از ادامه مبارزه خودداری کردند. سرانجام سران عشایر مورد تعقیب ارتش روس و شیخ خزعل قرار گرفتند و از آن‌ها انتقامی سخت گرفته شد.
تولد دوباره اهواز با آغاز سلطنت ناصرالدین شاه قاجار
در ابتدای حکومت ناصرالدین شاه اهواز وضعیت مطلوبی نداشت. با آزاد شدن کشتی‌رانی در کارون برای کشورهای خارجی این شهر با تحولاتی عظیم روبرو شد.
رود کارون صخره‌ها و موانع طبیعی زیادی برای کشتی‌رانی داشت، به‌همین علت کالاهای وارداتی قبل از رسیدن به شوشتر تخلیه می‌شدند. این کاهالا به‌کمک ریل راه آهن به بالای سد انتقال می‌یافت و سپس توسط کشتی‌های دیگری به شوشتر ارسال می‌شد.
در این دوران حاج معین بوشهری معروف به معین‌التجار شرکتی به‌نام «ناصری» برای تخلیه بار کشتی بنا کرد. با گذشت زمان و پیدایش صنعت نفت و تاسیس راه آهن در زمان پهلوی فعالیت این شرکت و انگلیسی‌ها پایان یافت.
در این دوران در شهرهای شوشتر و دزفول درگیری‌های داخلی رخ داد. در چنین شرایطی مردم، تاجران و بازرگانان متوجه شهر ناصری شدند. دولت پهلوی نیز برای حفظ امنیت تجارت در نزدیکی رود کارون پادگان و بندری به نام ناصری تاسیس کرد.
در خرداد 1287 شمسی در مسجد سلیمان ذخایر نفتی کشف شد و این موضوع در پیشرفت اهواز تاثیر گذاشت. در سال 1303 به دستور رضا شاه پهلوی شهر ناصری به‌عنوان مرکز استان خوزستان انتخاب شد و در شهریور سال 1314 نام آن به اهواز تغییر پیدا کرد.
با آغاز جنگ جهانی دوم و هجوم نیروهای شوروی و انگلیس از شمال و جنوب شهر اهواز با قحطی و مشکلات زیادی مواجه شد. در سال 1320 ارتش انگلیس با پیروزی در مقابل لشکر ایران اهواز را به تصرف خود درآورد.
پیروزی انقلاب اسلامی
بخش مهم دیگری از تاریخچه اهواز مربوط به دوران پس از انقلاب اسلامی می‌شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی جنگ بین ایران و عراق آغاز شد و اهواز مورد حمله مستقیم ارتش این کشور قرار گرفت.
نیروهای عراقی تا 20 کیلومتری جاده اهواز خرمشهر، پیشروی کردند و در نهایت با مقاومت مردم و نیروهای مسلح ایران مجبور به عقب‌نشینی شدند. به‌همین مناسبت یک سکوی تانک و ستون یادمان در این محل نصب شده است.
از دیگر مناطق مهم این دوره می‌توان به بیمارستان شهید بقایی و کانال سلمان اشاره کرد. کانال سلمان در دوران جنگ تحمیلی برای حفاظت از شهر و آموزش‌های نظامی احداث شد.
شهر اهواز در طول تاریخ با حوادث و ویرانی‌های زیادی همراه شد اما همواره به‌لطف مردم این سرزمین مجددا آباد شده است. امروزه اهواز رتبه دوم را در ایران از نظر وسعت به خود اختصاص می‌دهد و پنجمین شهر پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رود.
بسیاری از صادرات و واردات کشورمان از طریق راه‌های زمینی، آبی و هوایی این شهر انجام می‌شود.
تاریخچه لشکر آباد اهواز
اکنون که تا حدودی اطلاعات کلی درباره تاریخچه اهواز به‌دست آوردید بد نیست تا با گذشته تعدادی از محله‌های مشهور آن نیز آشنا شوید.
لشکر آباد اهواز در گذشته جزو مناطق محروم و فقیرنشین اهواز به‌شمار می‌رفت. این منطقه تبدیل به مرکز قاچاق شده بود تا این‌که شخصی به نام احمد سوداگر به فکر حل این نابه‌سامانی‌ها افتاد.
او روش پخت فلافل را به بسیاری از مردم این منطقه آموزش داد تا بتوانند درآمد کافی داشته باشند. این کار مردم محله لشکرآباد را تا حد زیادی سرگرم کرده بود. اما امروزه فلافل جزو غذاهای محلی این شهر است و در کشور شهرت زیادی دارد.
تاریخچه سقاخانه اهواز
این مکان یکی از بناهای تاریخی شهر اهواز به‌شمار می‌رود و بسیاری از مراسم‌های مذهبی شهر مثل عاشورای حسینی در این شهر برگزار می‌شود. این بنا در سال 1321 شمسی توسط شخصی به نام دکتر میرزا حسن حکیم باشی تاسیس شد.
این مکان به سبک دوره قاجاریان ساخته شده است و در آن شعرهایی زیبا در ذکر مصائب کربلا از محتشم کاشانی به‌چشم می‌خورد.
فرهنگ مردم در شهر اهواز
رود کارون یکی از مهم‌ترین قسمت‌های شهر اهواز محسوب می‌شود. شرایط آب و هوایی این شهر منجر شده است تا اقوام مختلفی از مردم مثل عرب، فارس و بختیاری در آن زندگی کنند.
یکی از مشهورترین اقوام ساکن در نزدیکی رود کارون «مندایی» نام دارند. یکی از ارکان مهم در آیین‌های مذهبی مندایی‌ها آب است. از رسم‌های خاص شهر اهواز می‌توان به گرگیعان، دله قهوه، قهوه خوری و بازی محیبس اشاره کرد.
فاصله اهواز با شهرهای مهم
اهواز جزو شهرهایی به‌شمار می‌رود که از مرکز کشور دور است و از طرفی فاصله نسبتا زیادی با بیشتر استان‌های پرجمعیت دارد. نزدیک‌ترین شهر به اهواز خرم‌آباد است که فاصله آن با این شهر به بیش از 30 کیلومتر می‌رسد.
در شمال شرقی این استان رشته کوه‌های زاگرس قرار گرفته‌اند. به‌همین علت بیشتر مسیرهای زمینی این شهر پر پیچ و خم است. وجود این جاده‌های پیچ در پیچ منجر می‌شود تا فاصله اهواز تا شهرکرد به حدود 460 کیلومتر برسد. در حالی که مسیر مستقیم اهواز به این شهر بسیار کوتاه است.
بوشهر یکی از شهرهای توریستی کشورمان است که حدود 440 کیلومتر با اهواز فاصله دارد. با استفاده از ماشین شخصی حدود 5.5 ساعت زمان می‌برد تا به بوشهر برسید.
به‌غیر از شهرهای نام برده شده در این مطلب سایر مناطق ایران از اهواز بیش از 500 کیلومتر فاصله دارند. فاصله تهران تا اهواز نیز حدود 817 کیلومتر است که با ماشین شخصی حدود 9.5 ساعت طول می‌کشد تا به این شهر برسید.
یکی از بهترین گزینه‌ها برای سفر به این شهر زیبا و دوست‌داشتنی خرید بلیط هواپیما است.
تور کیش از اهواز
اهواز یکی از جذاب‌ترین شهرهای کشورمان است. همان‌طور که در تاریخچه اهواز مطالعه کردید در این شهر به‌دلیل رخ دادن حوادث گوناگون بناها و جاذبه‌های گردشگری زیادی وجود دارد. پس از سفر به شهر اهواز و لذت از بازدید مناطق مختلف آن بد نیست تا از سایر مناطق جنوبی کشورمان نیز دیدن کنید.
شهرها و جزیره‌های جنوبی ایران هوای بسیار گرمی دارند و در روزهای سرد سال گزینه‌ای مناسب برای سفر به‌شمار می‌روند. کیش یکی از زیباترین جزیره‌های کشورمان است.
در این جزیره امکانات تفریحی، رفاهی و مراکز خرید زیادی وجود دارد. به‌همین علت گردشگران زیادی علاقه‌مند به بازدید از آن هستند. شما می‌توانید تور کیش از اهواز را برای سفر به این جزیره زیبا و بهره‌مندی از تفریحات متنوع آن و همچنین صرفه‌جویی در هزینه‌های خود، انتخاب کنید.
سخن نهایی
اهواز یکی از گرم‌ترین اما زیباترین شهرهای کشورمان است که افراد زیادی در فصول سرد سال آن را به‌عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند.
همچنین بسیاری از ساکنان اطراف این شهر برای شرکت در تورهای مختلف به آن می‌آیند. در این مطلب به توضیحی مختصر درباره تاریخچه اهواز پرداختیم. اکنون می‌توانید با آگاهی بیشتر از بناهای تاریخی این شهر بازدید کنید.