لیست اماکن مذهبی شیراز به همراه تصاویر+تاریخچه و آدرس
لیست جامع از اماکن مذهبی شیراز | تاریخچه، تصاویر، آدرس
اماکن مذهبی در بسیاری از شهرهای ایران، مقصد سفر بسیاری از گردشگران هستند. بزرگترین مقصد مذهبی که سالانه مسافران زیادی را به سمت خود می‌کشاند، آرامگاه امام رضا در مشهد و آرامگاه خواهر امام رضا یعنی حضرت معصومه در قم است. شیراز سومین شهر مذهبی ایران به حساب می‌آید که آرامگاه شاهچراغ، برادر امام رضا، را در دل خود دارد و مسافران شهر شیراز را برای بازدید و زیارت به سمت خود می‌کشاند.
اما اماکن مذهبی شیراز تنها منحصر به شاهچراغ نمی‌شود، بلکه شیراز اماکن مذهبی و و مساجد مهم دیگری نیز دارد که هم از لحاظ مذهبی و تاریخی دارای اهمیت هستند و هم زیبایی و معماری منحصر به فردی دارند. در این مطلب با ما همراه باشید تا شما را با اماکن مذهبی شیراز آشنا کنیم. بعد از گشت و گذار در اماکن مذهبی شیراز، می‌توانید با تور کیش از شیراز به دل بهترین تفریحات جزیره زیبای کیش هم سفر کنید.
شاهچراغ شیراز
آرامگاه بزرگترین فرزند امام موسی کاظم، یعنی احمد ابن موسی کاظم، برادر امام رضا، که به شاهچراغ معروف است یکی از محبوب‌ترین و پرمسافرترین اماکن مذهبی شیراز است. شاهچراغ نه تنها مکانی مذهبی و معنوی ست، بلکه مکانی زیبا و ستودنی نیز هست که قدمت آن به قرن ششم هجری می‌رسد. پس در هر دسته و گروهی که هستید بازدید از شاهچراغ را در حتماً در برنامه خود قرار دهید.
شاهچراغ در نزدیکی میدان احمدی شیراز قرار دارد و داخل آرامگاه پر از آینه‌کاری‌های ظریف و کاشی‌کاری‌های زیبا و رنگی ست که نگاه مخاطبان را به خود خیره می‌کند. حرم شاهچراغ دارای ایوانی در جلو، چهار شاه‌نشین، ضریح نقره‌کاری شده و مسجدی در پشت حرم است. حیاط آرامگاه نیز با حوض بزرگی در وسط و فواره‌ای در آن و درختکاری‌های اطرافش محیطی زیبا و آرامبخش برای زائرین و مسافرین فراهم کرده است. ایوان شاهچراغ یکی از زیباترین ایوان‌های معماری مسجدی است که ستون‌های آن که به وسیله چوب‌های نفیس زینت یافته‌اند، به سقف منبت‌کاری‌شده‌ی ایوان منتهی شده و زیبایی دو چندانی به آن می‌دهند.
در این آرامگاه علاوه بر مقبره شاهچراغ، مقبره برادر او، سید میر محمد، نیز در سمت شمال شرقی صحن قرار دارد. صحن آرامگاه دو ورودی اصلی در شمال و جنوب دارد و دو ورودی فرعی نیز دارد که یکی به بازار حاجی و دیگری به مسجد جامع عتیق باز می‌شود. همچنین در درگاه شمالی می‌توانید از آرامگاه وارد بازار شاهچراغ بشوید. اگر به زیارت شاهچراغ می‌روید، حتماً برای بازارگردی در بازارهای اطراف شاهچراغ نیز وقت بگذارید.
مسجد نصیرالملک
در شیراز مذهب و تاریخ و فرهنگ و زیبایی در هم تنیده و از یکدیگر جداشدنی نیستند. یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های این درهم‌تنیدگی مسجد نصیرالملک است که هم معماری بی‌نظیری دارد و هم به دلیل استفاده از شیشه‌های رنگی در ساخت نورگیرهای آن جلوه بسیاری زیبایی دارد. علاوه بر این، در مسجد نصیرالملک می‌توانید آرامش و لذت حضور در یک فضای معنوی و مذهبی را با تمام وجودتان احساس کنید. آرامشی که ربطی به دین و مذهب شما ندارد، حتی اگر مسیحی و بودایی و یهودی هم باشید در این مسجد حال خوبی را تجربه می‌کنید.
توریست‌های زیادی درست به دلیل همین پتانسیل شگفت‌انگیز ساعت‌ها از وقت خود را صرف ماندن در این مسجد و نظاره‌ی آن می‌کنند. مسجد نصیرالملک محصول دوران قاجاریه است. سال ساخت این مسجد به ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ برمی‌گردد و همانطور که از نام آن پیداست به دستور شخصی به نام حسنعلی نصیرالملک ساخته شده است. این مسجد در سال ۱۳۵۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و ویژگی‌های منحصر به فردش آن را از دیگر اماکن مذهبی شیراز متفاوت می‌کند.
این مسجد به دلیل نورپردازی ویژه‌اش به مسجد صورتی نیز معروف است و در ساخت آن از کاشی‌کاری‌های هفت رنگ استفاده شده است. مقرنس‌کاری‌های این مسجد نیز یکی دیگر از زیبایی‌های آن به حساب می‌آید، بالاخص در ورودی مسجد که یک مقرنس بزرگ با کاشی‌های رنگارنگ جلوه‌گری می‌کند. این مسجد دو ایوان شمالی و جنوبی دارد که قرینه یکدیگر ساخته شده‌اند و در حیاط آن نیز حوض سنگی مستطیل شکلی با فواره‌هایی در دل آن خودنمایی می‌کند.
به نظر می‌رسد سازندگان این مسجد سعی داشتند با ساخت آن تکه‌ای از بهشت را بر روی زمین شبیه‌سازی کنند که در انجام آن نیز موفق بوده‌اند. مسجد نصیرالملک در خیابان لطفعلی خان زند، کوچه نصیر الملک، کوچه تریاکچی قرار دارد. مسجد نصیرالملک همه روزه به جز روزهای تعطیل از ساعت 8 الی 12:30 و از ساعت 15 الی 19 برای بازدید به روی عموم باز است و در روزهای تعطیل نیز از ساعت 8 الی 11:30 و 16 الی 18:30 بازدید از آن میسر است.
مسجد جامع عتیق شیراز
مسجد جامع که نام دیگر آن مسجد آدینه یا مسجد جمعه است، قدیمی‌ترین مسجد شیراز و یکی از مهم‌ترین اماکن مذهبی شیراز به حساب می‌آید. این مسجد در سال‌های ۲۶۵ تا ۲۸۷ هجری قمری و در زمان صفاریان بر روی یک عبادتگاه قدیمی ساخته شده است. پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که بنای زیر مسجد به احتمال زیاد آتشکده‌ای بوده که شکل معماری آن بر روی پی‌ریزی و بنای مسجد فعلی نیز تأثیرگذار بوده است.
در میان اماکن مذهبی شیراز، مسجد جامع عتیق به دلیل استفاده‌ای که حافظ از آن می‌کرده در میان مردم اهمیتی تاریخ دارد. همانطور که می‌دانید حافظ در زمان حکومت شاه اسحاق اینجو در قرن هشتم هجری قمری می‌زیست. در اواخر دوره حکومت ایلخانیان شاه اسحاق دستور ساخت بنایی را در وسط حیاط مسجد داد که بعدها به دارالمصحف یا خدای‌خانه معروف شد و مکانی بود که در آن قرآن کتابت، تلاوت و نگه‌داری می‌شد. بر اساس برخی روایت‌ها حافظ شیرازی نیز هر روز به خدای‌خانه می‌رفته و در آنجا قرآن تلاوت می‌کرده است.
مسجد در ضلع شمالی دو ورودی، یک ایوان و یک شبستان دارد که ورودی شمالی مسجد، به دلیل وجود کتیبه‌هایی با نام دوازده امام، درب دوازده امام نام دارد. این مسجد در شرق حرم شاهچراغ قرار داد و درب غربی آن به صحن شاهچراغ باز می‌شود.
کلیسای ارامنه
وقتی صحبت از اماکن مذهبی شیراز می‌شود، بد نیست در میان اماکن مذهبی مسلمانان به اماکن مذهبی مسیحیان نیز اشاره کنیم. در میان محله‌ی سنگ سیاه شیراز، بنای کلیسای ارامنه یا کلیسای حضرت مریم بدون هیچ جلوه‌گری در میان انبوه ساختمان‌های دیگر سالیان سال است که به حیاط خود ادامه می‌دهد. اگر دقت کافی داشته باشید یا از وجود کلیسای ارامنه در آن محل اطلاع داشته باشید، می‌تواند علامت صلیب کوچکی را بالای ساختمان کلیسا تشخیص دهید، اما این کلیسا چنان مهجور در سکوت خود فرو رفته که حتی بسیاری از ساکنان محله سنگ سیاه نیز از وجود آن خبر ندارند.
داخل کلیسا اما با بیرون آن بسیار متفاوت است و نقاشی‌های زیبا بر روی سقف چوبی آن و گچ‌بری‌‌های منحصر به فردش چشم هر تازه‌واردی را به خود خیره می‌کند. اغراق نیست اگر بگوئیم تالار اصلی این کلیسا یک اثر هنری کامل به حساب می‌آید. کلیسای حضرت مریم قدمتی طولانی دارد و ساخت آن به سال ۱۶۶۲ میلادی و دوران صفویه برمی‌گردد. یکی از شگفتی‌های این کلیسا معماری عجیب آن است. این کلیسا از بیرون نمایی چهارگوش و ساده دارد به طوری که به سختی می‌توانید کلیسا بودن آن را تشخیص دهید اما از داخل کلیسا سقف آن گنبدی شکل دیده می‌شود.
دلیل این امر به احتمال زیاد به دورانی باز می‌گردد که جمعیت مسیحی در ایران در اقلیت زندگی می‌کردند و ترجیح می‌دادند در خفا و حاشیه به زندگی مذهبی خود بپردازند. بر روی دیوارهای کلیسا تابلوهایی به زبان عبری و بسیار قدیمی دیده می‌شود که همگی اهمیت مذهبی و تاریخی(لیست اماکن تاریخی شیراز) دارند. در تالار کلیسا به رسم تمام کلیسا‌ها نیمکت‌های چوبی به سمت محراب و تصویر حضرت عیسی گذاشته شده که در هنگام مراسم نماز و عشا ربانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مسجد وکیل
بدون شک یکی از زیباترین مقرنس‌کاری‌ها در میان مساجد ایران متعلق به مسجد وکیل شیراز است. این مسجد که بنای آن متعلق به دوران زندیه است در میان حمام و بازار وکیل قرار دارد و در سال 1187 هجری قمری به دستور کریم خان زند ساخته شده است. از زیباترین شاهکارهای معماری این مسجد ستون‌های زیبا و مقرنس‌های متعدد و کاشی‌کاری‌های رنگارنگ آن است. همچنین، منبری با ۱۴ پله در این مسجد قرار دارد که از سنگ مرمر ساخته شده و ۱۴ پله آن نمادی از ۱۴ معصوم در سنت تشیع بوده است.
در شمال مسجد طاق بلندی نیز به نام طاق مروارید قرار دارد که با خطی خوش یکی از سوره‌های قرآن بر روی آن نوشته شده. اگر به دیدن مسجد وکیل رفتید حتماً برای دیدن طاق زیبای مروارید سر به آسمان بلند کنید تا یکی از شاهکارهای هنری اماکن مذهبی شیراز را ببینید. علاوه بر تمام اینها، پرسپکتیو زیبای ستون‌ها و مقرنس‌های این مسجد باعث شده که مسجد وکیل یکی از محبوب‌ترین اماکن مذهبی شیراز در میان علاقمندان به عکاسی باشد.
مسجد مشیرالملک
مسجد مشیر الملک یکی دیگر از اماکن مذهبی شیراز و یکی از قدیمی‌ترین مساجد شیراز است که در دوران قاجار و به دستور ابوالحسن خان مشیرالملک حاکم فارس در آن دوران ساخته شده است. این مسجد که در محله سنگ سیاه یکی از محله‌های قدیمی شیراز قرار دارد یکی از مساجد مورد علاقه‌ی مسافران شیراز است.
آرامگاه سید علاء الدین حسین
سیدعلاء الدین حسین برادر امام رضا و برادر شاهچراغ بوده که بر طبق روایات و اسناد تاریخی در راه سفر خود به استان خراسان و دیدار با برادر خود، امام رضا، از شیراز عبور می‌کرده که در این شهر به شهادت رسیده و در مکانی که امروزه به عنوان آرامگاه او می‌شناسیم به خاک سپرده شده است. روایت شهادت سیدعلاءالدین حسین به قرن سوم هجری برمی‌گردد، اما بنای امروزینی که از آرامگاه او می‌بینیم در دوران حکومت صفویه ساخته و تزئین شده است و یکی از پرزائرترین اماکن مذهبی شیراز به حساب می‌آید.
بنای آرامگاه برادر شاهچراغ نیز مانند دیگر معماری‌های برجسته‌ی دوران صفویه دارای ویژگی‌ها و زیبایی‌های منحصر به فردی ست که بازدید از آن را به مسافران شیراز پیشنهاد می‌دهیم. در این مسجد اصول کاشی‌کاری و گنبدسازی و مسجدسازی صفویان به وضوح قابل شناسایی و تشخیص است.
مسجد نو
اگر برای زیارت و بازدید از شاهچراغ رفتید در همان حوالی سری به مسجد نو نیز بزنید. مسجد نو که نام دیگر آن مسجد شهدا ست در نزدیکی شاهچراغ و درست در سمت دیگر میدان احمدی قرار دارد. این مسجد که قدمتی تاریخی دارد و بعد از مسجد عتیق دومین مسجد قدیمی شیراز و یکی از دل‌نشین‌ترین اماکن مذهبی شیراز به حساب می‌آید، در گذشته مسجد اتابک نیز خوانده می‌شده است، زیرا در فاصله سال‌های ۵۹۸ تا ۶۱۵ هجری قمری شخصی به نام اتابک سعدبن زنگی بنیانگذار آن بوده است.
این مسجد دارای محوطه‌ای زیبا و دلباز با حوضی مستطیل شکل در وسط آن است و دورتا دور حیاط نیز اتاق‌ها و شبستان‌های مسجد دیده می‌شوند. نمای این مسجد زیبا ترکیبی از آجر و کاشی فیروزه‌ای ست و کاشی‌کاری آن یکی از زیباترین کاشی‌کاری‌های مساجد ایران به حساب می‌آید. معماری ساده و بی‌پیرایه مسجد به گونه‌ای ست که زیبایی و آرامش را بدون خودنمایی به بیننده‌اش القا می‌کند.
شاید جالب باشد بدانید که در معماری اماکن مذهبی و بالاخص اماکن مذهبی شیراز همواره سعی بر این بوده است که حس معنویت از طریق اصول معماری به زائر و بیننده منتقل شود. یکی از دلایلی که شما با قرار گرفتن در اماکن مذهبی احساس آرامش می‌کنید، اصول ساده معماری در آن‌هاست. به عنوان مثال گلدسته‌های کوتاه، شبستان‌های یک طبقه، قرار گرفتن شبستان‌ها به صورت حلقوی به دور حوض و… همگی حسی از تواضع و خضوع و تکامل را به زائر منتقل می‌کنند. استفاده از حلقه‌های بسته‌ی معماری در ساخت مساجد یادآور شکل دایره و ایجاد نوعی حس تکامل در چرخه زندگی است.
بقعه علی بن حمزه
یکی دیگر از اماکن مذهبی شیراز بقعه علی بن حمزه آرامگاه یکی از امامزادگان منتسب به امام موسی کاظم است. گنبد اصلی این امامزاده دارای کاشی‌کاری‌های زیبا و دل‌نشینی است که درست در زیر آن ضریح امامزاده قرار دارد.
سخن آخر
بازدید از اماکن مذهبی در هر شهری علاوه بر اثرات معنوی که با خود به همراه می‌آورد، شما را با معماری و هنر و فرهنگ دوره‌های تاریخی مختلف آشنا می‌کند. زیرا از گذشته تا کنون اماکن مذهبی هم برای مردم و هم برای حاکمان و فرمانروایان اهمیت بسیاری داشته‌اند و تلاش حاکمان همواره بر این بوده که چکیده‌ای از هنر و توانایی دوران خود را در ساخت بنای یادبود امامان و امامزادگان متجلی کنند. پس در سفر خود به شیراز اماکن مذهبی شیراز را شناخته و با توجه به برنامه سفر خود بازدید از آن‌ها را در برنامه گردشگری‌تان قرار دهید.