امامزاده اسماعیل یکی از نوادگان امام حسن مجتبی است که بقعه‌ی متبرک وی به عنوان یکی از بناهای مذهبی و تاریخی در شهر اصفهان شهرت دارد. این امامزاده در مجموعه‌ای با شکوه از معماری قرار دارد که توجه بینندگان را به خود جلب می‌کند. برای آشنایی با یکی از مکان‌های گردشگری مذهبی در اصفهان به معرفی امامزاده اسماعیل (ع) می‌پردازیم.
مکان امامزاده اسماعیل (ع) کجاست؟
امامزاده اسماعیل اصفهان در کنار مرقد شعیای نبی واقع شده است. این مکان مذهبی در میانه‌ی شرقی خیابان هاتف که قدیمی‌ترین خیابان اصفهان است قرار دارد. مطابق نظر کارشناسان قسمت اصلی ساختمان در دوران پیش از اسلام ساخته شده است. اما قاعدتاً در گذر زمان با آسیب‌هایی مواجه شده است.
اولین بار این بنا در زمان سلجوقیان مورد مرمت قرار گرفت و قسمت‌های آسیب دیده بازسازی شد و بخش‌هایی نظیر مناره و بخشی از ساختمان کنونی هم به آن اضافه شد. یک کتیبه در قسمت آرامگاه شعیای نبی قرار دارد که در آن به مرمت این مجموعه توسط آلب ارسلان هم اشاره شده است. در دوران صفویان نیز این بنا گسترش پیدا کرد و صحن کنونی به آن اضافه شد.
آشنایی با نسب امامزاده اسماعیل (ع)
محوطه‌ی امامزاده یکی از مکان‌های زیارتی و دیدنی است که سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی برای زیارت و بازدید از این بنای مذهبی به آن مراجعه می‌کنند. این مجموعه شامل چهارسوق، آرامگاه و مسجد شعیای پیامبر و امامزاده اسماعیل است. همچنین در این مجموعه مناره سلجوقی و مدرسه علوم دینی قرار دارد. امامزاده اسماعیل (ع) به عنوان یکی از آثار ملی ثبت شده است.
یکی دیگر از ویژگی‌های معماری این مجموعه این است که مسجد و آرامگاه امامزاده اسماعیل (ع) با یک دهلیز به هم ارتباط دارند.
کتیبه‌ای داخل امامزاده اسماعیل وجود دارد که در آن نسب امامزاده به این صورت بیان شده است: اسماعیل بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی طالب (ع). بسیاری از بزرگان از جمله مرحوم همائی این نسب را تایید کرده‌اند.
تور مشهد از اصفهان به صورت هوایی، ریلی و زمینی برگذار می‌شود. کسانی که می‌خواهند سفری اقتصادی داشته باشند، می‌تواند در زمان‌های خلوت سال به مشهد سفر کنند تا از تخفیفات ویژه‌ی تورها استفاده کنند. همچنین تورهایی که پرواز لحظه‌ی آخر دارند، با قیمت مناسبی در اختیار مسافران قرار می‌گیرند.
ویژگی‌های معماری امامزاده اسماعیل
ساختمان امامزاده در دوران‌های مختلف مورد بازسازی قرار گرفته است، پس می‌توان نشانه‌هایی از معماری زمان‌های مختلف را در آن مشاهده کرد. در قسمت‌های مختلف امامزاده سبک‌های مختلف نقاشی به شکل لایه چینی، قاب بندی، کتیبه‌های خطی و ستاره‌ای، خط ثلث نستعلیق مشاهده می‌شود. این مجموعه علاوه بر اینکه برای گردشگران جالب توجه است، پژوهشگران بسیاری را هم به خود جلب می‌کند تا در زمینه معماری دوران صفویان و سلجوقیان اطلاعات دقیقی کسب کنند.
سر در رواق بقعه امامزاده اسماعیل کاشی‌های معرق روی زمینه‌ی لاجوردی قرار دارد که در آن خط امامی به چشم می‌خورد. قدمت این کتیبه به سال 1041 بر می‌گرد و تایید کننده‌ی این موضوع است که این کتیبه در زمان شاه صفی جانشین شاه عباس اول آماده شده است. زیرا نام شاه صفی هم روی آن کتیبه حک شده است.
درب امامزاده از جنس فولاد و طلاکوب است و خطوط نازک و زیبای طلا روی زمینه‌ی فولاد ایجاد شده است. در این امامزاده چهار جفت در چوبی قرار دارد که با هنر منبت تزیین شده است و به زیبایی‌های این مکان افزوده است. همچنین یک کتیبه‌ی دیگر بالای در چوبی بقعه وجود دارد که با خط ثلث توسط هنرمندان نوشته شده است. اشعاری با خط نستعلیق روی زمینه‌ی لاجوردی با قلم محمد صالح اصفهانی در گچبری‌های اطراف بقعه مشاهده می‌شود.
همچنین بر روی دیوارها و سقف امامزاده نقش‌هایی از طلا روی زمینه‌ی آبی و قرمز مشاهده می‌شود . نقاشی‌ها به صورت قاب بندی شده با مضامین مذهبی و اشاره به وقایع تاریخی کشیده شده است. به طور مثال یکی از نقاشی‌ها مربوط به کمک امام علی (ع) است به مستمندان است. همچین تصاویر دیگری از سلاله پاک رسول الله به چشم می‌خورد. بخشی از کارهای این مسجد را نقاشان ایتالیایی انجام داده‌اند، زیرا در طرح‌هایی در سقف و طاقچه موجود است شکل لیر مشاهده می‌شود.
گنبد امامزاده به صورت دوپوش بر فضای درونی امامزاده استوار شده است. داخل فضای سقف نقاشی‌های زیبا و مقرنس‌ها و گچبری‌های زیبایی وجود دارد که نشان از معماری ایرانی اسلامی دارد.
ضریحی چوبی روی مقبره قرار گرفته است که در دوران قاجار ساخته شده است و و دورتا دور مقبره را یک کتیبه گرفته است. این کتیبه به صورت گچ‌کاری شده با خط استاد صالح اصفهانی، نستعلیق کار معروف اصفهانی مزین شده است.
بازدید از اماکن مذهبی اصفهان نظیر مساجد، کلیسا و امامزاده‌ها می‌تواند گردشگران را با پیشینه‌ی فرهنگی و معماری دوران‌های قبلی آشنا کند. به همین دلیل اصفهان یکی از شهرهائی است که در تمام ایام سال پذیرای گردشگران و پژوهشگران داخلی و خارجی است.
صحن امامزاده
داخل صحن امامزاده اسماعیل اصفهان، دو ظرف بزرگ سنگی بر روی یک پایه‌ی مربعی قرار گرفته است. این ظرف‌های سنگی، سنگابه نامیده می‌شود و طراحی خاصی دارند. در کنده‌کاری این حوض صلوات بر چهارده معصوم و نقش‌های گل و بلبل مشاهده می‌شود.
واقف یکی از این ظرف‌ها بانویی به نام شاهمیر بوده که در سال 1049 هجری قمری اقدام به این کار خیر نموده است.
آژانس مسافرتی همسفرها ارائه دهنده‌ی انواع تورها، پروزاها و هتل‌ها در داخل و خارج از کشور است. برای آگاهی از قیمت‌ها می‌توانید با کارشناسان این آژانس تماس بگیرید و هر سوالی دارید بپرسید.
چه کسانی داخل امامزاده اسماعیل (ع) مدفون هستند؟
افراد دیگری هم داخل این امامزاده مدفون هستند. داخل محوطه امامزاده یک قبر مرمرین مشاهده می‌شود که متعلق به نام زینت نسا بیگم، دختر شاه اسماعیل سوم و نوه شاه سلطان حسین است. همچنین محمد هادی میر لوحی که از علمای برجسته‌ی اصفهانی است در جوار این امامزاده به خاک سپرده شده است.
جمع بندی
امامزاده اسماعیل یکی از بناهای متبرکه اصفهان است که بنابر شجره نامه‌های موجود نسب آن با چند واسطه به امام حسن مجتبی می‌رسد. این امامزاده در یک مجموعه در کنار چند بنای تاریخی دیگر قرار دارد. قدمت ساخت و مرمت آن به زمان سلجوقیان بر می‌گردد. برای آشنایی با قدمت بنا می‌توان به ویژگی‌های کتیبه‌ها، درهای چوبی و سنگابه‌های این امامزاده اشاره کرد.
امیدواریم با خواندن این مطلب با ویژگی‌های این بنای تاریخی و مذهبی آشنا شده باشید و به زودی به آنجا سفر کرده و از نزدیک آن را مشاهده کنید.